Home CultuurANS luistert ANS luistert: The White Stripes – Icky Thump (2007)

ANS luistert: The White Stripes – Icky Thump (2007)

door Redactie

Na het relatief rustige album Get Behind Me Satan betekent Jack White’s rauwe gitaarwerk op Icky Thump – het zesde en laatste album van The White Stripes – een terugkeer naar de ruige roots van de band. Tegelijkertijd onderscheidt het zich van eerdere platen; het wekt de indruk meer ‘af’ te zijn dan het bewust impulsieve, deels in huiskamers opgenomen oudere werk. Icky Thump is enerzijds het muzikale afscheid van een band die de garage- en alternatieve rock nieuw leven heeft ingeblazen en anderzijds de volwassenwording van virtuoos Jack White, inmiddels een zwaargewicht in de Amerikaanse muziekscene.

Tekst: Teun Freriks

Terug naar de essentie
‘Volwassen’ betekent voor de rockers uit Detroit niet per se ‘beter’. Sinds de oprichting van de band in 1997 zijn leden Jack White (ook bekend van The Raconteurs, The Dead Weather en zijn solowerk) en zijn ex-vrouw Meg White, die hij bij optredens steevast ‘my big sister’ noemt, altijd trouw gebleven aan een kinderlijk concept. Ze verschenen net als vijf van hun platen altijd in het rood, wit en zwart en omringden zich op podia en tijdens fotoshoots met kinderlijke snoepmotieven en kitscherige plastic voorwerpen.

De muziek is verre van kitscherig. Meer nog dan op andere albums domineert op Icky Thump de blues- en hardrock, stijlen die je niet direct verwacht als je de rood-witgeschilderde basdrum van Meg ziet. Met hun rauwe geluid en overwegend eenvoudige composities gaat het rockduo regelrecht terug naar de essentie van de rockmuziek. Een criticus wist dit contrast met de kinderlijke aankleding van de band goed onder woorden te brengen toen hij zei: ‘They are simultaneously the most fake and most real band in the world’.

Zoals The White Stripes teruggaan naar de essentie van rock, zo gaat het album Icky Thump terug naar de essentie van The White Stripes. Van ballads tot blues- en hardrock: deze plaat heeft het allemaal. Hoewel de ruige nummers domineren, zijn de sterke ballads medebepalend voor de kwaliteit van het album. Het ontroerende A Martyr for My Love for You, over het uit liefde beëindigen van een relatie, golft tussen rustige gitaarlijnen en volle powerchords, die vloeiend in elkaar overgaan. De kracht van de nog betere ballad 300 M.P.H. Torrential Outpour Blues zit hem juist in de abrupte wisselingen. De warme akoestische gitaar wordt daarin op bepaalde momenten plotselinge verstoord door een storm aan drumbekkens en snerpende gitaarsolo’s die het nummer wel aan stukken lijkt te scheuren. De aanstekelijke gitaarriff in I’m Slowly Turning Into You doet denken aan de eenvoudig opgebouwde rocknummers waar de band bekend om staat, terwijl het modderige Little Cream Soda tot hun echt ruige werk behoort. Op Catch Hell Blues laat Jack maar weer eens zien hoe goed hij met de slide overweg kan en zoals twee eerdere platen wordt Icky Thump besloten met een nummer dat ook de country als belangrijke invloed naar voren brengt.

Volwassener
Toch is Icky Thump meer dan een herhaling van het eerdere werk van de band. Het lijkt meer doordacht, meer ‘af’, en wijkt daarom enigszins af van het bekende eenvoudige recept. Dat blijkt al uit het feit dat de opnames langer duurden dan van de voorafgaande albums, namelijk bijna drie volle weken. Het feit dat dit album meer volwassen is dan eerder werk – en omdat de voorkant als enige van de zes albums geheel zwartwit is – geeft het een aparte status binnen het oeuvre van de band. De meeste nummers kennen meer afwisseling en zijn daarom niet per se beter, maar wel origineler dan eerder werk. Catch Hell Blues, het enige echte bluesnummer op de plaat, volgt niet de twaalf maten van het standaard bluesschema maar de ontketende slide van Jack, die alle kanten op vliegt. Op de titletrack wordt een vloeiende gitaarriff afgewisseld door een bizarre synthesizer, die Jack op het podium met een hand bespeelt terwijl hij met de andere op zijn plastic rood-witte gitaar ramt. Het nummer is een aanval op het immigratiebeleid van de VS (‘why don’t you kick yourself out, you’re an immigrant too’) en is als politiek nummer eveneens een uitzondering in het werk van de band. Naast de synthesizer zijn op het album ook orgels, trompetten (Jack plukte de trompettist uit een plaatselijk Mexicaans restaurant) en zelfs doedelzakken aanwezig. De afwisseling binnen de nummers en binnen het hele album zorgt ervoor dat je na 47 minuten en 44 seconden de naald weer op het begin van de plaat wilt zetten zodat de hele ervaring van voren af aan begint.

Bij voorbaat leken The White Stripes te hebben geweten dat Icky Thump hun laatste plaat zou worden. Jack had een jaar eerder, in 2006, al zijn eerste album met de band The Raconteurs uitgebracht en leek met Icky Thump nog eens terug te willen keren naar de rauwe blues en rock waar The Stripes groot mee zijn geworden. Het resultaat is een overdonderende plaat waarop het bekende recept is aangevuld met de ervaring die hij in de tien jaar sinds het oprichten van de band heeft opgedaan. Deze mix van oud en nieuw maakt van Icky Thump een zó goed muzikaal afscheid, dat opheffing naderhand onvermijdelijk was.

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen