Voetbal. Voor veel mensen in Nederland misschien wel de belangrijkste bijzaak in het leven. Het liefst willen we allemaal Ronaldo, Messi en Robben in één zijn. Als we dan op het veld van de plaatselijke vereniging onszelf weer eens onsterfelijk (belachelijk) wanen, gaan de gedachten altijd naar de grote jongens. De egotrippertjes die miljoenen verdienen door tegen een stukje leer te trappen. Over die malafide wereld, waar wij gewone stervelingen enkel van kunnen dromen, schrijft The Secret Footballer in zijn boek I am the Secret Footballer. Als ex-prof geeft hij anoniem een kijkje in de wondere wereld van de populairste sport ter wereld. ‘Vaak wordt gezegd dat ongeveer 95 procent van wat er in de voetballerij gebeurt, zich afspeelt achter de schermen.’
Anekdote na anekdote
Een literair genie is The Secret Footballer zeker niet. Daarvoor werd hij in eerste instantie ook niet betaald. De schrijver beweert jarenlang in de top van het Engelse voetbal te hebben gespeeld, de loodzware Premier League. Het boek is tot stand gekomen naar aanleiding van een aantal columns die hij anoniem schreef voor The Guardian. Daarbij beschrijft hij niet alleen zijn eigen ervaringen in het voetbal, maar ook escapades van oud-ploeggenoten, collega’s en trainers komen veelvuldig aan bod. Hierdoor voelt de vertelstijl van het boek vrij anekdotisch aan. De absurde verhalen die hij vertelt dienen vaak als voorbeeld om zijn visie op de voetbalwereld te ondersteunen. Zo krijgt de lezer waanzinnige geschiedenissen te horen over voetbalvrouwen die hun mannen betrappen met een fotomodel, om vervolgens doodleuk aan het avondeten te beginnen. Dit om maar even aan te geven het in de voetballerij voornamelijk draait om geld en status. Het is enkel een voorbode voor de rest van het boek, waarin de (seks)schandalen niet zijn aan te slepen.
Van de hak op de tak
Het boek is opgedeeld in een aantal hoofdstukken die de onbekende kant van de bekendste aspecten uit het voetbal behandelen. Zo is er een stuk over trainers en ploeggenoten, maar ook de fans en de tactiek worden meegenomen in de beschouwing. Omdat de hoofdstukken nogal ad hoc geschreven zijn, ontbreekt elke vorm van chronologie. De gedachten van The Secret Footballer schieten alle kanten op, waardoor de conclusie van zijn beschouwingen de lezer ontgaat. Echter staat het buiten kijf dat de auteur zijn meningen goed onderbouwt en hij vermakelijk kan vertellen over bepaalde situaties. Zo schrijft hij over een uit de hand gelopen kerstborrel waarna een aantal spelers met een paar knappe stewardessen gaan zwemmen:
‘Op dat moment vroeg Francesca of ik niet met haar alleen wilde spelen. Ik moest een beroep doen op bovennatuurlijke krachten om haar gewoon een zalig Kerstmis te wensen en nog een fijne avond, vooraleer ik naar mijn kamer ging om daar furieus met mezelf te spelen.’
Feit of fictie?
Hoewel het ergens begrijpelijk is dat The Secret Footballer zich verschuilt achter een pseudoniem, doet het de geloofwaardigheidsfactor van het boek geen goed. Een trainer die hem bewust naar de training liet komen terwijl de schrijver ernstige diarree had, kan zo zijn versie van het verhaal niet vertellen. Het boek staat vol met dit soort typische gevallen. Het is dus nuttig om je als lezer af te vragen met welke intentie je het boek leest. Verwacht je een nauwkeurig relaas over de voetbalwereld, waarbij je het hele boek voor waarheid aanneemt? Of wil je liever iets luchtigs lezen en er je eigen kanttekeningen bij maken?
Om de strijd tussen feit en fictie te beslechten is het misschien beter dat de lezer het boek per hoofdstuk apart beoordeeld. Zo is het relaas over fans en spreekkoren voor menig voetbalfan een feest van herkenning, wat daarom bijdraagt aan de geloofwaardigheid van het boek. Aan de andere kant is een hoofdstuk opgenomen dat gaat over het leven in de kleedkamer en hoe ploeggenoten met elkaar omgaan. Dit lijkt veel minder geloofwaardig en draait uit op een verzameling sappige anekdotes over ontaarde feestjes, kwajongensachtige streken en galspugen over collega’s.
Er zijn al jarenlang grote discussies over wie The Secret Footballer nu daadwerkelijk is. Sommigen menen dat hij niet eens profvoetballer is geweest, maar eigenlijk een journalist is die verhalen van verschillende voetballers gecombineerd heeft. Op internet circuleren allerlei geruchten over welke journalisten of voetballers mogelijk het boek hebben geschreven. Dat The Secret Footballer niet heeft stil gezeten na zijn eerste boek uit 2012 moge duidelijk zijn. Ondertussen schrijft hij nog steeds columns voor The Guardian en heeft hij drie nieuwe boeken uitgebracht over het leven in de voetballerij. Aan het eind van het boek zou het de lezer eigenlijk niet meer moeten uitmaken of de belachelijke anekdotes en geschifte beweringen wel waar zijn. I am the Secret Footballer is van begin tot eind een bijzonder grappig en amusant boek. Een ding is zeker: je zult nooit meer normaal naar een voetbalwedstrijd kunnen kijken.