Home CultuurANS kijkt ANS kijkt: Spotlight (2015)

ANS kijkt: Spotlight (2015)

door Redactie

Met recht won het journalistiek drama Spotlight in februari de Oscars voor beste film en origineelste scenario. Doeltreffend laat de spirituele opvolger van All The President’s Men – een film over de onthulling van het Watergate-schandaal – zien hoe een aantal Boston Globe-reporters adequaat kindermisbruik binnen de katholieke kerk ontsluierden. Bij de aftiteling kun je niet meer heen om de waarde van de journalistiek. 

Redders van de religieuze repressie
Boston was anno 2001 door en door katholiek. Komt er een nieuwe Boston Globe-hoofdredacteur? Dan wordt hij gelijk bij de aartsbisschop op de koffie uitgenodigd. In Spotlight moet Marty Baron (Liev Schreiber) eraan geloven. De joodse professional, net overgevlogen uit Miami, laat zich echter niet paaien met prettige praatjes over goede samenwerking tussen kerk en krant. De media moeten volledig onafhankelijk objectief alles en iedereen kunnen onderzoeken, zo vertelt hij het gevierde ‘Spotlight’-team van zijn krant. Baron is dan ook teleurgesteld als deze mensen geen zoeklicht willen werpen op de inhoud van een kritische column in de krant, waarin een advocaat (Stanley Tucci) stelt dat de aartsbisschop afwist van van een kindermisbruikgeval maar er niets aan deed. In de film zien we effectief hoe in een maatschappij doortrokken van geloof een klein aantal hardnekkige journalisten aan het werk worden gezet om dit onrecht te bestrijden. Vooral Michael Keaton en Mark Ruffalo spelen hun rol perfect als journalisten die eerst geen waarde zien in hun nieuwe onderzoek, maar na een tijdje een vol hart voor de zaak hebben. 

Langzaam maar zeker blijkt voor de kijker dat dit ene misbruikgeval binnen de katholieke kerk nog maar de tip van de sluier was. De Spotlight-groep ontdekt een enorme poel aan slachtoffers, die eindelijk de kans zien hun stem hoorbaar te maken aan het grote publiek. Dankzij de constant doorvragende onderzoeksjournalisten – met name Sacha Pfeiffer, realistisch belichaamd door Rachel McAdams – beginnen namen van daders cumulatief binnen te druppelen. De kijker wordt daadwerkelijk geëmotineerd door de schokkelde verhalen over jeugdtrama’s, die met grote moeite wordt verteld door volwassenen in tranen.

 

Lang leve de journalistiek
Wat we zien in de film zijn geen oppervlakke verzameling melodramatische taferelen; Spotlight is een serieus drama. De meeste scenes zijn gevuld met discussiërende leden van het onderzoeksteam, die zonder veel ruzie professioneel en in goede samenwerking hetzelfde onrecht proberen aan te kaarten. De kindermisbruikende priesters en zwijgende kerkbobo’s worden niet weggezet als duivels, maar simpelweg als falende mensen die verantwoording moeten afleggen. Het uitvergroten van het sensationele aspect van misbruik en het afkraken van de katholieke kerk zijn dan ook absoluut geen doelen geweest van de makers van Spotlight. Scenarioschrijver Josh Singer zei het volgende over het productieproces: ‘This hisstory isn’t about exposing the Catholic Church. We were not on some mission to rattle people’s faith. The motive was to tell the story accurately while showing the power of the newsroom – something that’s largely disappeared today.‘ De makers van de film laten zien wat een positieve kracht het is om de spotlight te richten op onrechtvaardigheid, welke zo geen kans meer maakt.

De journalist komt in Spotlight naar voren als een persoon met een waardevolle maatschappelijke functie. ‘This story is important, journalism is important‘, stelde Singer niet voor niets. De reporters van de Boston Globe leggen bloot wat geen politicus, politieagent of privépersoon in geen decennia ooit hadden kunnen doen. Ze zijn de luizen in de pels van de katholieke kerk, als enigen onbeïnvloedbaar door de benauwende druk van het geloof. De oplettende kijker moet al snel denken aan de meesterlijke All The President’s Men uit 1976, waarin we zien hoe twee hardnekkige reporters het Watergate-schandaal aan het licht brengen en de president tot aftreden dwingen. Regisseur Tom McCarthy heeft zich laten inspireren door deze klassieke cinema en maakte opnieuw een ode aan de journalistiek. Het verhaal gaat niet alleen maar om het veroordelen van kindermisbruik en het zwijgen van de kerk hierover.  De makers wilden laten zien dat de journalist – reporter van de Boston Globe of niet – een wereld van verschil kan maken. 



Machtige pen op het witte doek
Dankzij het uiteindelijke misbruikartikel in de Boston Globe in 2002 is het balletje gaan rollen. In Amerika maar ook daarbuiten durfden steeds meer slachtoffers met hun verhaal over kindermisbruik naar buiten te komen. Spotlight laat met solide acteerwerk en een spannend plot effectief zien hoe dit onrecht aan het licht werd gebracht en de wereld veranderde. De consensus van recensenten op Rotten Tomatoes over All The President’s Men vat de kracht van Spoltight misschien wel het beste samen: ‘A taut, solidly acted paean to the benefits of a free press and the dangers of unchecked power, made all the more effective by its origins in real-life events.’ 

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen