Uit de allesomvattende brei van literaire werken een exemplaar kiezen voor in je boekenkast, is geen kattenpis. Daarom plaatsen ANS en het literair tijdschrift Op Ruwe Planken maandelijks aanraders voor leesvoer online. Deze maand is het de beurt aan Frouke Arns, de stadsdichter van Nijmegen. Als je zelf niet vies bent van een gedicht hier en daar, kun je nog steeds inschrijven voor de Campusdichterverkiezing van 9 juni. Arns zal hier ook bij aanwezig zijn.
Nachtbus naar Andalusië (Cabo de Gata) – Eugen Ruge
(vertaald uit het Duits door Josephine Rijnaarts, Uitgeverij De Geus, 2014)
Diese Geschichte habe ich erfunden, um zu erzählen, wie es war. Deze filosofische novelle is geschreven vanuit het perspectief van de hoofdverteller: Peter Handke. Hij kijkt vijftien jaar na dato terug op zijn vertrek uit Berlijn en beschrijft zijn eenzame verblijf in het Andalusische kustdorpje Cabo de Gata, waar hij zich ontfermt over een zwerfkat. De verteltoon is kalm en bedaard, bezwerend bijna. Het verhaal is één grote monologue intérieur; er is nauwelijks sprake van dialoog. Veel gedetailleerde beschrijvingen van mensen, situaties en plekken zorgen voor een filmisch effect.
Ik vind Cabo de Gata een prachtig fijnzinnig geschreven, ontroerend en tijdloos verhaal over het verlangen naar zingeving, dat diep onder de huid kruipt en je aan het denken zet. Het is een stilistisch hoogstaand werkje van meesterverteller Ruge, die in zijn grote roman In Zeiten des abnehmenden Lichts al heeft laten zien waartoe hij in staat is. In Cabo de Gata herken je zijn virtuoze stijl; de verteltechnische precisie waarmee hij het personage, het landschap en de mensen daarin tot leven laat komen.
Het testament van Gideon Mack – James Robertson
(Vertaald uit het Engels door Regina Willemse, Uitgeverij De Geus, 2009)
Een uitgever in Edinburgh ontvangt een vreemd manuscript: de memoires van een dominee die al enige tijd wordt vermist. Het manuscript vertelt het verhaal van Gideon Mack, die tijdens een hardloopronde in het bos een mysterieuze steen ontdekt. Vanaf dat moment komt zijn leven in een stroomversnelling. Na een val in een ravijn beweert hij te zijn gered door de duivel, die in het onderaardse grottenstelsel huist. De kerkgemeente verstoot hem wegens godslastering en langzaam vervreemdt hij van zijn omgeving. Uiteindelijk sluit hij zichzelf op in zijn studeerkamer en schrijft hij zijn getuigenis. Op een dag verlaat hij zijn huis voor een afspraak met de duivel op Mount Ben Alder, zoals hij schrijft in zijn manuscript. Pas maanden later wordt hij dood aangetroffen in dit onherbergzame gebied.
Voor de buitenwereld is het duidelijk: Gideon Mack is volslagen gek geworden door de dood van zijn vrouw – elf jaar daarvoor – en de gevolgen van zijn traumatische val. Maar welke lezing is waar? Wat is goed en wat is slecht? Wat geloof je en wat niet? Ik vind dit een geniaal boek. Het is filosofisch, origineel, complex, spannend en vol humor. Robertson verweeft en passant ook nog de politieke, sociale en economische ontwikkeling van Schotland van na de Tweede Wereldoorlog in zijn verhaal. Het zit bomvol literaire, religieuze, folkloristische en historische verwijzingen en hints, waardoor je aandacht geen moment verslapt, omdat je steeds een antwoord denkt te krijgen op de vragen die Robertson oproept, maar nooit beantwoordt. Gideon Mack is een tragische antiheld, innemend door zijn eerlijkheid en onvermogen. Nog lang nadat je de laatste bladzijde hebt gelezen, spookt hij door je hoofd.
Dorpsleven – Amos Oz
(Vertaald uit het Hebreeuws door Hilde Pach, De Bezige Bij, 2011)
Dorpsleven is een verzameling van acht verhalen, die een onderlinge samenhang hebben, omdat ze zich in hetzelfde fictieve dorp Tel Ilan in Noord-Israël afspelen en omdat personages in verschillende verhalen terugkeren. Oz noemt het dan ook een ‘roman in verhalen’. Het is één van mijn lievelingsboeken, omdat de verhalen bij herlezing elke keer weer iets anders prijsgeven. Ze zijn poëtisch, vervreemdend, verontrustend en zijn geschreven met een diep inzicht in de menselijke psyche. De personages worden geplaagd door verlangen en verlies. Ze zijn, ieder op zijn eigen manier, voortdurend op zoek naar dat wat verloren ging.