Home Opinie & AchtergrondOpeningsartikel Eenzaamheid; je bent niet alleen

Eenzaamheid; je bent niet alleen

door Redactie

Eenzaamheid is een veelvoorkomend probleem onder studenten, maar iets waar liever niet over wordt gepraat. Hoog tijd om dit taboe te
doorbreken.

Tekst: Tijs Sikma en Bas van Woerkum
Illustratie: Carmen Groenefelt

Dit artikel verscheen eerder in het vierde nummer van ANS

Het is donderdagavond en alles is klote. Eigenlijk zou je moeten beginnen met het leren voor tentamens, maar in plaats daarvan zit je op Facebook. Traag kruipen foto’s van feestende en wereldreizende Facebookvrienden omhoog over je scherm. Iedereen heeft plezier, waarom voel jij je zo kut? Hoe langer je staart naar je tentamenstof, hoe zekerder je wordt dat deze studie niet is wat je wilt. Wat wil je eigenlijk? Wie zijn je vrienden, wie is de persoon waarmee je de rest van je leven wil delen en wat wil je later worden? Sinds je uit huis woont, heb je steeds meer het gevoel dat je ouders je problemen niet begrijpen. Ook de vrienden van de vereniging zitten niet op je gezeur te wachten en de maten van de middelbare school hebben inmiddels een nieuwe vriendenkring gevonden. Je hebt het gevoel dat je er helemaal alleen voor staat.

Veel studenten zullen een soortgelijke situatie wel eens hebben meegemaakt. Gevoelens van eenzaamheid zijn niet erg. Als je ze echter vaak hebt, is er sprake van een probleem. In 2010 bleek uit een landelijk onderzoek van het ITS in samenwerking met universiteitsblad Vox, dat een op de vijf studenten zich regelmatig eenzaam voelt. In 2015 waarschuwden de studentenkerk en de studentpsychologen dat studenten steeds vaker bij hen aankloppen met klachten over eenzaamheid. Toch wordt er onder hen nauwelijks over gesproken. Om het eenzaamheidstaboe te doorbreken, is het belangrijk de oorzaken ervan te begrijpen. Uiteindelijk is de enige oplossing om het simpelweg met elkaar te bespreken. Dus medestudenten, doorbreek dit taboe!

Eenzaamheid

It’s lonely at the top
Studentpastor Froukien Smit spreekt vaak studenten die naar haar toekomen met klachten die duiden
op eenzaamheid. Zij merkt dat prestatiegerichtheid hier vaak een oorzaak van is. ‘Vanuit de maatschappij heerst een heel sterke druk om autonoom te zijn, veel te bereiken en je leven zelf vorm te geven. De afgelopen jaren is dit sterk toegenomen. Bovendien vinden veel mensen het tegenwoordig belangrijk om een sterk imago te hebben. Als je hier niet goed in mee kan gaan, kan dat zorgen voor gevoelens van eenzaamheid.’

‘Vanuit de maatschappij heerst een heel sterke druk om autonoom te zijn.’

Als studenten op zichzelf gaan wonen, hebben ze vaak het gevoel dat ze van alles moeten bereiken tijdens hun studententijd: veel vrienden krijgen, leuke ervaringen opdoen en ook nog goed presteren op de universiteit. Onderwijsmaatregelen zoals het leenstelsel hebben deze druk om snel te presteren alleen maar verder aangewakkerd. Als het lastig wordt om aan al die verwachtingen te voldoen, kan dat leiden tot gevoelens van eenzaamheid. Dit zorgt voor het gevoel dat je helemaal alleen staat in het waarmaken van al deze verwachtingen. Het idee dat we alles zelf moeten doen, moeten we loslaten.

Angst voor eenzaamheid
Alex Buiks, studentenpsycholoog bij de RU, denkt dat studenten alleen-zijn tegenwoordig moeilijker kunnen verdragen. Ze associëren het al snel met eenzaamheid, merkt hij. ‘Studenten zijn vandaag de dag niet gewend om met gevoelens van alleen-zijn om te gaan, omdat je tegenwoordig overal in contact staat met mensen.’ Onder studenten heerst het gevoel dat alleen-zijn niet hoort, waardoor ze het vaak krampachtig uit de weg. Dit houdt het taboe in stand. Als je worstelt met dit probleem kun je altijd bij een studentenpsycholoog aankloppen.

In plaats van te denken dat gevoelens van eenzaamheid erbij horen, zijn studenten geneigd eenzaamheid als iets raars te zien. Een avond in je eentje bankhangen is niet cool, waardoor sommigen dwangmatig iedere avond volplannen. Ook dit is een teken van onverdraagzaamheid tegenover alleen-zijn. Iemand die bang is om eenzaam te zijn, probeert het alleen-zijn uit de weg te gaan. We moeten leren omgaan met alleen-zijn en niet meteen denken dat er iets mis is als je de hele week nog niet uit bent geweest.

‘Een overenthousiaste foto die met de camera in de TweeKeerBellen is gemaakt, kan een saaie avond de beste ooit laten lijken.’

A-sociale media
Sociale media dragen bij aan het eenzaamheidstaboe. Facebook is volgens Marcel Becker, hoogleraar Filosofie aan de RU, voornamelijk een “narcistisch exhibitiepodium”. Becker heeft onderzoek gedaan naar de digitalisering van onze levens. ‘Het hele design van Facebook is erop gericht om jezelf op je best te laten zien. Je post je mooiste foto’s en zet je favoriete films en muziek erop. Dat is niet de manier waarop mensen doorgaans communiceren.’ Een gevolg van overmatig gebruik van sociale media is dat je geen representatief beeld krijgt van het leven van anderen. Een overenthousiaste foto die met de camera in de TweeKeerBellen is gemaakt, kan een saaie avond de beste ooit laten lijken.

Bij sociale media zijn mensen vaak meer met zichzelf bezig en minder met anderen. Dat is iets waar we ons bewuster van moeten worden, want oprechte interesse in een ander persoon kan er namelijk juist voor zorgen dat deze makkelijker durft te praten over het feit dat hij of zij eenzaam is.

Samen eenzaam
Eenzaamheid is onder studenten een taboe. Alleen wijzelf kunnen dit taboe doorbreken. We moeten leren omgaan met alleen-zijn – en niet meteen denken dat er iets mis is als je de hele week nog niet uit bent geweest. Daarnaast moeten we het idee dat we alles zelf moeten doen loslaten en in plaats van ons achter sociale media te verbergen, zouden we meer moeten investeren in eerlijke en serieuze contacten. Eenzame studenten moeten weten dat ze niet de enigen zijn die met deze gevoelens worstelen. Eenzame studenten in Nijmegen, verenigt u! Jullie zijn niet alleen.

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen