Home Opinie & AchtergrondInterview Dit is een stuk zonder verhaal en boodschap

Dit is een stuk zonder verhaal en boodschap

door Redactie

Theatergroep De Warme Winkel zet zich af tegen de traditionele toneelwereld. Podiumorgies en posterpoepen zijn onderdeel van het repertoire. Op 10 maart staat de groep met hun voorstelling Amadeus in de Nijmeegse Schouwburg. Wat kan je verwachten van dit gezelschap?

Tekst: Pim ten Broeke en Bas van Woerkum
Foto’s: Ted van Aanholt

Dit artikel verscheen eerder in het derde nummer van ANS

Vincent Rietveld, theatermaker bij De Warme Winkel, schuift een stapel boeken opzij en neemt plaats aan een lange tafel. Aan de muur hangen rode, roze en gele post-its met abstracte krabbels erop als ‘revolutie avantgarde politiek’, ‘de tas’, ‘sex filosofie’, ‘Mozart medley’ en ‘conferentie Parijs’. WarmeWinkelPost itsStuk voor stuk leveren ze een bijdrage aan het nieuwe stuk Amadeus. ANS sprak Rietveld en coproducent Marien Jongewaard (van theatergroep Nieuw West) over de eigenzinnige theaterstijl van De Warme Winkel en over hun nieuwe voorstelling.

Supercool en lekker gek
Verwacht van dit toneelstuk geen rechtlijnig verhaal: alles wat De Warme Winkel doet, bedenkt de groep zelf. ‘Verhalen vertellen is niet onze stijl. We creëren zelf ideeën rondom een thema. We houden van het zoeken, niet van het gelikte’, vertelt Rietveld. Het ongelikte karakter van de Warme Winkel krijgt op bizarre manieren vorm. Een orgie op het podium en een vrouw die een poster los scheurt van de muur om erop te poepen: wie de theatergroep opzoekt op het internet krijgt een absurd beeld van het gezelschap. Het is volgens Rietveld echter niet een doel op zich om absurdistisch te zijn of de grenzen van het toneel op te zoeken. ‘Ik maak theater, omdat ik vind dat het zo zou moeten worden gemaakt’, vertelt hij overtuigd. Coproducent Jongewaard keurt het absurdisme om het absurdisme af: ‘Ik vind niet dat je daar op uit moet zijn; daar moet altijd een bepaalde visie aan ten grondslag liggen, zoals de wens om iets nieuws te creëren.’ Publiek dat naar de voorstellingen van De Warme Winkel gaat om een groep gekke absurdisten te zien, hebben ze liever niet. Rietveld lacht al bij het idee: ‘Soms hoor ik over onze voorstellingen: “Supercool, lekker gek!”. Dan denk ik: “Pff.” Dat is niet wat we zoeken.’

WarmeWinkelSet

Terrein winnen op Nijntje
‘In onze stukken zit geen verhaal en geen boodschap’, vertelt Rietveld stellig. Het theater is volgens hem bovenal een plek voor een persoonlijke zoektocht en niet een plek voor commercie. ‘In veel Stadsschouwburgen is alleen nog maar commercieel aanbod, zoals Nijntje: de musical en de meest imbeciele gezinsvoorstellingen’, gaat hij geagiteerd verder. ‘Wij willen terrein winnen op Nijntje. Wat dat betreft ben ik een missionaris van de podiumkunsten. Op het toneel presenteert een stel mensen een schouwspel dat toeschouwers juist tot nieuwe inzichten en gedachtes moet brengen.’

‘Wij willen terrein winnen op Nijntje. Wat dat betreft ben ik een missionaris van de podiumkunsten.’

Werk aan de Winkel
Rietveld vergelijkt de theatervorm van De Warme Winkel met het lezen van een boek. ‘Als je een goed boek hebt gelezen en iemand vraagt je waar het over gaat, vertel je de verhaallijn. WarmeWinkelJongewaardDie samenvatting is ontzettend mager; het lezen van het boek was de echte ervaring. Je ging er helemaal in op en liet je gedachten over de verschillende thema’s losgaan. Ik vind een theatervoorstelling dan ook perfect als de toeschouwer na afloop naar buiten loopt en niet kan navertellen waar het stuk over ging, maar tijdens die voorstelling wel volledig gegrepen werd en meedacht over de thema’s.’

De Warme Winkel maakt om deze reden meestal geen gebruik van een script. Ze kaderen bepaalde scènes in en proberen binnen die kaders zo goed mogelijk te presteren. WarmeWinkelBoekenDe dialogen lopen daardoor elke keer net iets anders, waardoor elke opvoering verschilt. Hierdoor krijg je geen – zoals Rietveld het verwoordt – slap aftreksel te zien van wat twee maanden geleden tijdens de generale repetitie is gebeurd. 

Amadeus zonder Mozart
Eind januari gaat het stuk Amadeus in première. Deze voorstelling is geïnspireerd op het beroemde verhaal van Wolfgang Amadeus Mozart en Antonio Salieri. De hardwerkende pianist Salieri zou Mozart de dood in hebben gejaagd omdat hij jaloers was op het jonge natuurtalent. Rietveld zal Mozart spelen en Jongewaard gaat de rol van Salieri vertolken. Wat voor stuk het precies wordt, weten ze nog niet, maar een theatervariant van de gelijknamige film zal het niet worden. ‘We proberen nog steeds aan die film te ontkomen, die ligt als een zware last op onze schouders’, vertelt Jongewaard bloedserieus. ‘Zoals het er nu voorstaat, houden we alleen de twee namen over.’

‘Ik houd helemaal niet van Mozarts muziek’

Dat Mozarts muziek geen grote rol zal spelen, maken de heren meteen duidelijk. ‘Laat ik het voorzichtig zeggen: het zou kunnen dat er een paar klanken inzitten die aan Mozart doen denken’, vertelt Rietveld lacherig. ‘We hebben ons enorm van Mozarts muziek gedistantieerd, want in zijn tijd had je geen geïmproviseerde jazz.’ Hij kijkt gitarist Jasper Staphouders, die op een stoeltje enkele meters verderop zit, hoopvol aan. ‘Verder weg van Mozart is bijna onmogelijk, toch?’ Stadhouders neemt elke twijfel weg. ‘Ik houd helemaal niet van Mozarts muziek’.

Requiem voor een tas 
Voor Mozarts muziek moeten mensen maar naar een concert gaan en ook liefhebbers van de film kunnen beter thuis blijven. Wat houdt het gezelschap nog van Mozart over? Hier komen de persoonlijke associaties die Jongewaard en Rietveld maken duidelijk naar voren. ‘Jaloezie is een belangrijk thema’, zegt Rietveld. ‘Op welke manier kan jaloezie iemand motiveren? Met wie wil je je meten? Durf je te verliezen als dat niet lukt?’ Deze thema’s gaan volgens de toneelspelers heel duidelijk terugkomen. 

‘Wat gebeurde er tijdens die aanslag in Parijs? Is daar jaloezie te bespeuren?’

‘Salieri was dertig keer zo succesvol, maar hij had ook door dat Mozart muzikaal gezien veel groter was dan hij. Het spanningsveld tussen die twee personen vind ik mooi’, vertelt Rietveld. Met grootse handgebaren en dichtgeknepen ogen voegt Jongewaard toe: ‘Je zoekt iedere dag in de actualiteiten en probeert de dingen die in de wereld gebeuren te verwerken. Wat gebeurde er tijdens die aanslag in Parijs? Is daar jaloezie te bespeuren?’ De groep gaat dus op zoek naar de oorzaken van jaloezie in de wereld en probeert zo de relatie tussen Salieri en Mozart te begrijpen.

WarmeWinkelRodePost its

Rietveld draait zich om en wijst naar de roze post-it aan de muur waar de tekst ‘de tas’ op staat. ‘Ik heb bijvoorbeeld geprobeerd een monoloog te schrijven over de tas van Salieri. Ik focuste me heel lang op een treurige, nietszeggende, mislukte tas om dat uit te drukken. Daarin probeerde ik dan toch iets van requiem in te laten doorklinken – iets dat met ondergang en verdriet te maken heeft.’

In maart moet je dus geen groep gekke absurdisten verwachten op de planken. Volgens de eigenzinnige tegenspelers van Nijntje staat in ieder geval een ding vast: heilige boontjes zullen twee keer moeten nadenken over een bezoek aan Amadeus. ‘Bij ons allerbraafste toneelstuk liepen na 10 seconden al acht vrouwen weg. Het bleken nonnen te zijn die direct doorhadden dat het niet hun avond zou worden’, concludeert Rietveld met een scheve grijns. 

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen