Home Reportage Verengelsing van de RU: moet dat nu?

Verengelsing van de RU: moet dat nu?

door Redactie

De Radboud Universiteit verengelst. Vanaf volgend collegejaar zijn er acht Engelstalige bachelors en de universiteit wil er vaart achter zetten. Staan we aan de vooravond van een Engelstalige revolutie en is dat eigenlijk wel zo wenselijk?

Tekst en foto: Pim ten Broeke
Illustratie: Tijs Sikma

Je kent het wel: je komt de collegezaal binnen, zoekt een plekje achterin en bereidt je mentaal voor op een uurtje strijden met statistiek. De docent schraapt zijn keel. ‘Yes eh, goode morning’, begint hij, in een vergeefse poging de aandacht te krijgen. Statistiek in het Nederlands is al geen pretje, maar in het steenkolenengels is helemaal another cook.

De Radboud Universiteit (RU) verengelst. Onder het mom van internationalisering werd haar slogan change perspective, veranderde de naam van Radboud Universiteit Nijmegen naar Radboud University en worden vanaf volgend collegejaar acht bachelors volledig in het Engels gegeven. 24 procent van de cursussen op de RU wordt nu onderwezen in het Engels. In het strategisch plan van de RU staat dat in 2020 op ten minste de helft van de faculteiten minimaal twee Engelstalige bacheloropleidingen moet zijn. Verengelsing lijkt onontkoombaar voor een universiteit die internationaal naam wil maken. Toch zijn er ook kritische geluiden te horen over deze ontwikkeling. Is verengelsing wel zo wenselijk? ANS seeked it out.

Verengelsing3

RU ambitious?
De ontwikkeling van de verengelsing op de RU gaat geleidelijk, maar de ambitie reikt ver. Gerard Meijer, voorzitter van het College van Bestuur (CvB), stelde in november in debat met Lotte Jensen, universitair hoofddocent Historische Nederlandse Letterkunde, dat Nijmegen achterloopt ten opzichte van andere universiteiten en dat de RU eerder had moeten verengelsen. Hij noemt het ‘een mooi streven om over vijf jaar de helft van de bacheloropleidingen aan onze universiteit in het Engels te geven’. Dit aantal is meer dan in het strategisch plan wordt uitgesproken. Vooralsnog blijft het merendeel van de opleidingen Nederlandstalig, maar wat Meijer betreft kan de ontwikkeling niet snel genoeg gaan. ‘Als we ons aanbod niet uitbreiden, dan gaan de beste studenten naar andere universiteiten’.

Meijer zei in dat debat ook dat ‘opleidingen als Geneeskunde en Rechten niet als eerste en misschien wel helemaal niet in aanmerking komen voor een Engelstalige bachelor. We gaan bewust en gedoseerd het aantal Engelstalige bachelorsopleidingen verhogen, te beginnen met de opleidingen waar dit vakinhoudelijk gezien het beste en zonder kwaliteitsverlies is te realiseren. Natuurwetenschappen is een faculteit waarbij het denkbaar is dat op den duur 100 procent Engels is.’

‘Het is een illusie om er van uit te gaan dat wij heel veel buitenlandse studenten aan zullen trekken’

International students For The Win
Engelstalige bachelors trekken volgens Meijer meer binnenlandse en buitenlandse studenten aan. In het debat in november lichtte hij toe: ‘De universiteit wil niet groter worden, maar beter. Door het Engelstalige aanbod uit te breiden zullen meer buitenlandse studenten zich aanmelden en is de spreekwoordelijke vijver om uit te vissen groter.’ InviteEen toename van internationale studenten is wenselijk, licht woordvoerder van de RU Martijn Gerritsen toe, ‘aangezien het aantal aankomende studenten in de directe omgeving van Nijmegen naar alle waarschijnlijkheid met 10 procent zal dalen, omdat het aantal jongeren met een vwo-diploma in de regio rondom Nijmegen zal afnemen’. De vermindering van studenten uit de regio’s Limburg, Brabant en de Achterhoek kan dus worden aangevuld met internationale studenten en voor de universiteit het liefst met de beste studenten.

Zal de crème de la crème van de internationale studenten echt massaal naar Nijmegen komen als meer bachelors in het Engels worden aangeboden? Jensen is hier niet van overtuigd. ‘Ik denk dat het een illusie is om er van uit te gaan dat wij heel veel buitenlandse studenten aan zullen trekken als wij Engelstalige opleidingen aan gaan bieden.’

Verschraling van onderwijs?
Jensen denkt dat ‘de kwaliteit van onderwijs af zal nemen bij invoering van Engels, omdat docenten in het Nederlands veel soepeler en enthousiaster les kunnen geven en omdat docenten aan de RU vaak de Engelse taal niet genoeg beheersen om hun studenten goed te kunnen corrigeren.’ Daarom moet er voorzichtig en spaarzaam worden omgegaan met de invoering van Engels. De ambities van Meijer steunt zij dan ook niet. ‘Ik vind het geen goed idee om binnen vijf jaar 50 procent van de bachelors in het Engels te geven.’

Het is dus belangrijk dat de Engelse taalvaardigheid van docenten op orde is, voordat kan worden begonnen aan verengelsing. De positie van Jensen wordt ondersteund door een klein onderzoek van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), waaruit bleek ook dat de meeste studenten het Engels van hun docenten niet goed genoeg vinden.

De RU ligt op koers
Van Vegchel stelde in december dat het CvB in haar ogen te terughoudend is over de eisen die worden gesteld aan Engelstalige vaardigheden van docenten. Op dit moment is ze redelijk positief over de ontwikkelingen. ‘Wat betreft de Engelse taalvaardigheid van docenten, lijkt het allemaal goed te gaan. Docenten worden op veel manieren aangemoedigd om hun taalvaardigheid te verbeteren waar nodig. We hebben op dit moment niet het idee dat er opleidingen zijn die dusdanig onder niveau zitten dat het de kwaliteit van opleiding in gevaar brengt. Het is wel zo dat verengelsing een geleidelijk proces is en we kunnen nog niet alle gevolgen hiervan overzien.’ Daarnaast sluit ze zich aan bij Jensens argument van spaarzame invoering: ‘We vinden het belangrijk dat opleidingen genoeg tijd krijgen om over te stappen op het Engels. Het zou verkeerd zijn om Engelse bachelors te snel in te voeren.

‘We hebben op dit moment niet het idee dat er opleidingen zijn die dusdanig onder niveau zitten dat het de kwaliteit van opleiding in gevaar brengt.’

‘We hebben op dit moment niet het idee dat er opleidingen zijn die dusdanig onder niveau zitten dat het de kwaliteit van opleiding in gevaar brengt.’
Marian Janssen, Hoofd van het International Office van de RU, vertelt dat ‘bij de invoering van nieuwe Engelstalige bachelors wordt onderzocht hoe de taalvaardigheid van docenten is. Medewerkers krijgen de mogelijkheden om, gesubsidieerd door het CvB en de faculteiten, deel te nemen aan cursussen Engels die worden aangeboden door Radboud in’to Languages.’ De RU verwacht van haar docenten het taalvaardigheidsniveau near-native C2, terwijl andere Nederlandse universiteiten het lagere niveau C1 voldoende vinden.

Psychologie en Kunstmatige Intelligentie (KI) zijn twee van de bachelors die volgend jaar Engelstalig worden. Ruud Meulenbroek, Directeur Onderwijsinstituut Psychologie en KI, is betrokken bij de implementatie van Engels bij deze studies. Hij herkent zich niet in het negatieve beeld van de Engelse taalvaardigheid van docenten. ‘Wij hebben een internationale staff die taalvaardig genoeg is om de stof enthousiast over te brengen. Daarnaast zorgen we dat het onderwijs niet verschraalt, want we testen het niveau van onze docenten en we bieden hen trainingen aan om levendig te communiceren in het Engels. Ik denk juist dat het niveau van het onderwijs omhoog kan door te doceren in het Engels, omdat bepaalde psychologische concepten beter uitgelegd kunnen worden in het Engels, ook wanneer je in die taal leert parafraseren.’ Cristel Claas, Projectmanager Implementatie Engels bij Psychologie en KI, voegt daaraan toe dat, in haar ogen, het aanbieden van Engels onderwijs een mooie kans is om de inhoud van het onderwijs onder de loep te nemen: ‘Naast taal ga je ook denken over het onderwijs an sich’.

Wat moet er van studenten terecht komen?
Een ander punt van kritiek op de verengelsing op de RU is dat de Nederlandse taalvaardigheid van de studenten in gevaar komt. Jensen vindt dat een perfecte beheersing van de Nederlandse taal voor veel studenten voorop moet staan, omdat de universiteit de meeste studenten opleidt voor de Nederlandse arbeidsmarkt en niet voor internationaal toponderzoek. ‘Met ons onderwijs bedienen we een groot deel van de samenleving, want 90 procent van de studenten gaat niet het toponderzoek in’, stelde ze in het debat met Meijer. Om deze reden vindt ze dat er spaarzaam moet worden omgegaan met het invoeren van Engels: ‘Een perfecte beheersing van de Nederlandse taal is een pre.’ De RU is echter van mening dat het Nederlands van studenten bij het invoeren van Engelstalige bachelors niet in gevaar komt.

‘Studenten komen later in een internationale omgeving te werken, waar Engels een pre is’

Meulenbroek kan zich vinden in het argument dat een perfecte beheersing van het Nederlands erg belangrijk is, maar hij kan zich niet vinden in de term verengelsing. ‘Bij Psychologie en Sociale Wetenschappen leiden we de ene helft van de studenten op voor onderzoek en de andere helft voor beroepenvelden. Omdat wij veel studenten opleiden tot een baan op de Nederlandse arbeidsmarkt, bieden wij twee tracks aan: een volledig Engelse track en een track die deels in het Nederlands is. Bij de Nederlandse track worden in de propedeuse alle hoorcolleges in het Nederlands gegeven en vanaf het tweede jaar worden ze in het Engels verzorgd, als de literatuur voor de cursus in het Engels is. Practica en werkgroepen zijn echter in het Nederlands te volgen. ‘De studenten die je voor de beroepsmarkt opleidt, wil je niet de vaardigheden voor de vakliteratuur onthouden’, licht hij toe.

Gerritsen heeft een andere kijk op de toekomst van studenten. ‘Studenten werken later veelal in een internationale omgeving en dus is het goed dat studenten daar nu al mee in aanraking komen. Ook veel van de studenten die een carrière buiten de wetenschap tegemoet zien, komen later in een internationale omgeving te werken, waar het Engels een pre is.’

Radboud University

Final Earpart
De Radboud lijkt het nut van spaarzaamheid in te zien, aangezien in het strategisch plan van de RU staat dat in 2020 op ten minste de helft van de faculteiten minimaal twee Engelstalige bacheloropleidingen moet zijn. De ambitie van Meijer om over vijf jaar de helft van de bachelors in het Engels te geven, getuigt echter van minder spaarzaamheid.

De voorstander van verengelsing vindt dat er haast gemaakt moet worden met de invoering van Engelstalige bachelors. De Engelse taal is een pre in een internationale omgeving en is noodzakelijk voor het aantrekken van de beste internationale studenten. Het Engels van docenten aan de RU is in de ogen van de voorstander niet problematisch, want docenten worden, waar nodig, getraind. Engelstalig onderwijs hoeft daarnaast niet ten koste te gaan van Nederlandse taalvaardigheid, omdat de twee talen gecombineerd kunnen worden in een bachelor.

Het kritische kamp vindt echter dat het Engels spaarzaam moet worden ingevoerd, omdat deze ten koste kan gaan van de kwaliteit van het onderwijs. Studenten zijn van mening dat het Engels van docenten onvoldoende is. Critici vrezen daarnaast een verlies in Nederlandse taalvaardigheid van studenten. Omdat studenten aan de RU vooral terecht komen op een Nederlandse arbeidsmarkt, is dit problematisch. Daarnaast wordt door sommigen getwijfeld aan de assumptie dat de beste internationale studenten naar Nijmegen zullen komen bij Engelstalige bachelors.

De RU is dus al flink aan de Engelse weg aan het timmeren, maar er zijn ook veel kritische geluiden te horen. De universiteit doet er goed aan om ook de nadelen van verengelsing te overpeinzen.

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen