Home CultuurANS leest ANS leest: Spring (2019) ★★★★

ANS leest: Spring (2019) ★★★★

door Redactie

Nu het lentezonnetje zich eindelijk laat zien, kan er buiten tussen de bloemetjes, bijtjes en hooikoortspollen weer volop gelezen worden. Er is geen toepasselijker boek om mee de tuin in te nemen dan Spring (2019), het onlangs uitgekomen derde deel in de vierdelige seizoenenserie van Schotste schrijver Ali Smith. De serie, waarin ieder boek een nieuw verhaal vertelt, schetst een toegankelijk maar confronterend beeld van recente ontwikkelingen in de Britse samenleving. Hoewel Spring ironisch genoeg donkerder is dan voorgangers Autumn (2016) en Winter (2017), straalt het tegelijkertijd ook hoop uit.

Tekst: Pleun Weijers

Bijzondere personages
In Spring komen een aantal opmerkelijke personages voorbij. De lezer wordt eerst geïntroduceerd aan Richard, een gekwelde ex-televisieproducent die leeft in het verleden. Zijn gouden jaren liggen ver achter hem, zijn vrouw heeft hem lang geleden verlaten en met zijn dochter heeft hij al tijden geen contact meer (hoewel hij in zijn fantasie nog vaak met haar spreekt). Gebroken door het overlijden van zijn goede vriendin en voormalig collega Paddy, voor wie hij veel bewondering koesterde, besluit hij vanuit zijn woonplaats Londen naar Schotland te reizen in een poging zijn verdriet te verwerken.

Richards perspectief wordt afgewisseld door dat van Brittany, een wat verbitterde vrouw die werkt als toezichthouder in een detentiecentrum voor immigranten. De omstandigheden zijn troosteloos en de sfeer is grimmig, totdat er op een dag een jong, mysterieus meisje door het centrum wandelt. Niemand weet hoe ze is binnengekomen, maar ze lijkt een positieve indruk te hebben op de bewoners en krijgt sommigen zelfs zo ver om hun verblijf een schoonmaakbeurt te geven. Vervolgens verdwijnt ze spoorloos. Wanneer Brittany een tijd later op weg is naar haar werk wordt ze op een station aangesproken door een meisje genaamd Florence. Het meisje heeft een ansichtkaart bij zich en wil in haar eentje reizen naar de plek die erop staat, een historisch slagveld in het noorden van in Schotland. Brittany realiseert zich dat Florence de jonge indringer is en besluit haar te volgen op haar reis. Aangekomen in Schotland stuiten ze tegen een verwarde Richard, waarna Florence zich over hem ontfermt en de drie hun reis samen voortzetten.

Waarom worden immigranten maandenlang ondergebracht in detentiecentra, terwijl een persoon volgens de wet maar 72 uur kan worden vastgehouden zonder officiële aanklacht?

Brexit-boek
Spring is een Brexitboek. Hoewel concrete politieke ontwikkelingen veelal onbenoemd blijven, laat Smith zich kritisch uit over thema’s die sterk aan de Brexit gerelateerd zijn en voor veel onrust zorgen in de Britse samenleving, zoals immigratie en de grote onderlinge verdeeldheid. De vele vragen die de jonge Florence stelt aan de volwassenen om haar heen lijken naïef, maar zijn confronterend en zetten hen aan het denken. Hoe kan het dat Engeland en Schotland twee verschillende landen zijn, terwijl je de grens niet ziet als je eroverheen gaat? Waarom worden immigranten maandenlang ondergebracht in detentiecentra, terwijl een persoon volgens de wet maar 72 uur kan worden vastgehouden zonder officiële aanklacht? Zelfs de meest cynische personages, zoals Brittany, worden door de innemende en scherpe Florence ingepalmd. Hoewel dit effect uiteindelijk niet bij iedereen blijvend is, brengt ze mensen met verschillende standpunten bij elkaar. Het is duidelijk dat Smith de hoop voor een betere toekomst vestigt op de jongere generaties.

De belevenissen van Richard, Brittany en Florence worden zo nu en dan onderbroken door een aantal bijzondere passages. Zo komt er een opsomming van obscene tweets voorbij, waarin immigranten de meest verschrikkelijke dingen toegewenst krijgen. Hoewel deze verhalen los lijken te staan van rest van het verhaal, bieden ze ook een stukje context door de lezer te wijzen op de bizarre dingen die gebeuren in de wereld waarin het verhaal zich afspeelt, oftewel in ons dagelijks leven. Wat deze stukjes precies te maken hebben met de rest van het plot, wordt later in het boek pas duidelijk.

Doorzettingsvermogen
Smith staat bekend om haar luchtige en levendige schrijfstijl, die in Spring wederom naar voren komt. Haar vlotte zinnen zijn kort en niet te ingewikkeld, wat de tekst toegankelijk maakt. Toch vergt Spring ook enig doorzettingsvermogen. Het plot is vrij traag en tussen de belangrijke gebeurtenissen door worden veel alledaagse dingen beschreven. Hoewel deze stukken niet zo veelzeggend lijken, liggen ook hierin mooie elementen verscholen. Wie aandachtig leest, herkent veel verwijzingen naar Autumn en Winter, bepaalde gebeurtenissen in de Britse samenleving en andere literaire werken. Dit maakt de tekst speels, maar soms geeft Smith zo weinig weg dat het voor lezer vermoeiend wordt om de achterliggende betekenis te begrijpen. Hierdoor is het af en toe verleidelijk om snel over deze passages heen te lezen.

Al met al zit Spring, net als het gelijknamige seizoen, vol verrassingen. Het is een bijzonder actueel boek dat bovendien fijn wegleest, maar waar je wel even de tijd voor moet nemen. Het liefst buiten in het zonnetje, dus laat de zomer (en Summer) maar komen.

 

 

 

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen