Commissie- Van Rijn heeft vandaag haar adviesrapport gepresenteerd aan minister van Onderwijs Ingrid van Engelshoven. Hierin wordt een flink aantal aanbevelingen over de bekostiging van het hoger onderwijs gegeven. Ook de Radboud Universiteit (RU) krijgt te maken met de forse bezuinigingen.
Vanaf 10 oktober 2018 is de commissie, ook wel de Adviescommissie Bekostiging Hoger Onderwijs en Onderzoek genoemd, door van Engelshoven ingesteld. Deze commissie heeft als doel advies te geven over aanpassingen van het huidige bekostigingssysteem in het hoger onderwijs en onderzoek.
Transparantie en stabiliteit
De commissie heeft in haar rapport op verschillende punten advies gegeven, waarbij vier punten centraal staan. Zo stelt zij ten eerste vast dat het ontbreek aan inzicht in de kosten van onderwijs en onderzoek. Om de transparantie te verhogen, adviseert de commissie een grondig kostenonderzoek.
Daarnaast is zij van mening dat er te veel concurrentie en te weinig samenwerking plaatsvindt in het hoger onderwijs. Om dit probleem aan te pakken en meer stabiliteit in de bekostiging van onderzoek te creëren, wordt het advies gegeven 100 miljoen euro over te hevelen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) naar universiteiten. Een goede ontwikkeling vindt Pieter Duisenberg, voorzitter van Vereniging van Universiteiten (VSNU). ‘Op deze manier wordt het vaste deel van financiering vergroot en dit zou meer ruimte aan wetenschappers en grensverleggend onderzoek moeten geven. Zo kan de koppeling tussen onderwijs en onderzoek worden versterkt.’
Verder vindt de commissie het belangrijk dat er ook geld vrij komt voor instellingen die veel externe switchers opvangen. Dit omdat deze instellingen nu kosten mislopen wanneer studenten na het wisselen van studie of na uitval instromen vanuit een andere instelling. De commissie vindt het belangrijk om deze studenten te behouden voor het hoger onderwijs.
Meer geld voor de bèta’s
Het adviesrapport heeft ook een keerzijde voor een deel van de universiteiten. Om de capaciteitsproblemen bij bèta- en techniekstudies op te lossen, moet geld worden overgeheveld van algemene universiteiten naar technische universiteiten. Een maatregel waar niet iedereen over te spreken is. ‘De voorgestelde budgetverruimingen voor bèta en techniek zijn welkom, maar gaan ook gepaard met forse en pijnlijke bezuinigingen bij de alfa-, gamma- en medische wetenschappen’, stelt Duisenberg. Deze disciplines zijn volgens hem van groot maatschappelijk belang, maar hebben nu al te maken met een hoge werkdruk. ‘Het is niet voor niets dat ook de commissie- Van Rijn vreest dat de hoge kwaliteit niet lang meer is vol te houden.’
Deze verschuiving zou voor de RU neerkomen op een bezuiniging van tien miljoen euro. Het College van Bestuur (CvB) van de RU laat in een reactie weten zich ook grote zorgen te maken over de gevolgen van de aanbevelingen voor alfa-, gamma- en medische wetenschappen. Het risico is volgens het CvB dat niet alleen nieuwe knelpunten worden gecreëerd, maar ook bestaande worden verergerd. Ze zal zich daarom de komende periode inzetten voor het behoud van hoogwaardig onderzoek en onderwijs over de volle breedte van de wetenschap.
Al de aanbevelingen zouden tot een verschuiving van bestaand geld tussen instellingen moeten leiden. In totaal worden de herverdeeleffecten op 70 miljoen voor het wo en 21 miljoen voor het hbo geschat.