Studenten aan de Radboud Universiteit beginnen deze week aan een lange periode van tentamens. Voor velen gaat dit gepaard met veel koffie en weinig slaap. Toch is dit voor het onthouden van de stof, niet de meest ideale manier van studeren. Biologiestudent Myrte Nowee legt uit waarom een goede nachtrust zo belangrijk is.
Tot laat studeren om een tentamen te halen of juist vroeg naar bed? Hoewel het algemeen bekend is dat het belangrijk is om genoeg te slapen, kiezen veel studenten toch regelmatig voor het eerste. Vooral wanneer de stress voor een tentamen, vermoedelijk regelmatig door uitstelgedrag, de avond ervoor op zijn hoogst is. Koffietje, Red Bull en knallen. Toch is het maar de vraag hoeveel je in die late uurtjes nog oppikt.
Naast dat het fijn is om lekker uitgerust het tentamen in te gaan, heeft op tijd naar bed gaan een nog belangrijkere functie. Slaap is namelijk noodzakelijk voor het verwerken van gedachten. Waar je brein overdag continu bezig gehouden wordt door prikkels, heeft het tijdens de slaap tijd om iets te doen met deze vergaarde informatie. Alle gebeurtenissen van de dag worden hiervoor tijdens het slapen zo’n zeven keer versneld afgespeeld in het brein door de neuronen die overdag actief waren. Plaatsen waar je bent geweest, gesprekken die hebben plaatsgevonden, alle indrukken flitsen in elektrische signaaltjes voorbij. Dit proces van herhalen is enorm belangrijk voor het langer vasthouden van herinneringen. Minder belangrijke gebeurtenissen en details, zoals wie voor je in de rij bij de kassa stond, filtert je brein er al slapende uit om andere gedachten zoals je tentamenstof meer ruimte en aandacht te geven.
Breinbreker
Dit proces is te begrijpen met de begrippen ‘korte’- en ‘langetermijngeheugen’. Gedurende de dag komt alle informatie terecht in het kortetermijngeheugen, in de hersenstructuur genaamd de hypothalamus. Dit is goed voor het direct ophalen van herinneringen maar vraag de dag erop er iets over en je hebt geen idee meer. Wil je een gedachte weken of zelfs jaren onthouden moet deze zijn ingebouwd in het lange termijn geheugen: de cortex of ‘hersenschors’ die over de grote hersenen heen ligt. Om herinneringen daar te plaatsen krijgt het informatie van de hypothalamus door het continu herhalen van gebeurtenissen. Dit is waar het belang van slaap naar voren komt. Dit trainen van de cortex, dus het ‘opslaan’ van herinneringen, gebeurt naast gedeeltelijk overdag namelijk vooral door het herhalen tijdens de slaap.
‘Het is het ideale scenario: leren terwijl je slaapt.’
Leren slapen
Stel dus de volgende situatie voor: Je rolt rond 7 uur uit bed voor een tentamen. Je hebt heerlijk geslapen maar schrikt: alles wat je de dag ervoor geleerd hebt lijkt ver weg. Niet helemaal op je gemak stap je de tentamenzaal binnen, maar wanneer het papier onder je neus geschoven wordt merk je dat er bij elke vraag wat terug komt. En vrij precies ook. Details die je nooit gedacht had te kunnen onthouden, vloeien van je pen naar het papier. In je slaap heb je alles verwerkt en heeft het een plekje gekregen in je hersenen. Zonder eerder op te staan om die samenvatting nog door te nemen, zit alles toch goed in je geheugen.
Dus wil je goed voorbereid zijn, ga dan niet de hele nacht door met leren, maar duik lekker vroeg in bed. Je hersenen hun ding laten doen zonder dat jijzelf daar iets van hoeft te merken. Het is het ideale scenario: leren terwijl je slaapt. Er bestaat overigens het idee dat je tijdens je slaap ook nieuwe informatie kan leren, maar je hersenen luisteren jammer genoeg echt niet naar die cursus Spaans die je ‘s nachts uit je boxjes laat klinken. Wil je dus nog nieuwe stof doornemen, zit er niks anders op dan toch eerder te beginnen. Het herhalen kun je echter het beste aan Klaas Vaak over laten.