Van huisjesmelkers tot illegaal downloaden en van stagevergoedingen tot DUO. Studenten komen het recht overal tegen. Op ANS-Online geeft Rechtswinkel Nijmegen-Oost maandelijks uitleg over juridische zaken waar studenten mee te maken krijgen. Deze keer: aansprakelijkheid bij ski-ongevallen.
Voor de echte fanatieke wintersporter is de wintersport dé vakantie van het jaar. Een aantal dagen heerlijk skiën of snowboarden op de (hopelijk) witte pistes en daarna nog even de kroeg in voor de après-ski. Helaas eindigt een wintersportvakantie niet voor iedereen altijd even goed, want ongevallen op de skipistes komen regelmatig voor. In de meeste gevallen komt een wintersporter ongelukkig ten val door zelf een verkeerde manoeuvre te maken, maar hoe zit het met de aansprakelijkheid als je door een andere wintersporter omver wordt geskied?
Pisteregels
Dat ongevallen op de piste nogal eens voorkomen is niet zo verwonderlijk. Vaak zijn er veel skiërs en snowboarders tegelijkertijd op de piste te vinden. Daar komt nog bij dat niet iedere wintersporter evenveel controle heeft over zijn ski’s of snowboard. Denk eens aan de beginnende skiër die in een pizzapunt de berg af sjeest, of de après-skiër die het met een paar biertjes op een goed idee vindt om toch nog een keer de piste af te gaan. De drukte in combinatie met het grote niveauverschil tussen de verschillende wintersporters kan snel tot een botsing leiden.
Om het risico op ongevallen zoveel mogelijk te beperken heeft de Internationale Ski Federatie (FIS) tien algemene verkeersregels opgesteld. Iedere skiër of snowboarder is verplicht om zich aan deze regels te houden zodra hij de piste opgaat. Zo dien je rekening te houden met anderen en je snelheid en skistijl te beheersen, maar ook het juiste spoor te kiezen en voldoende afstand van mede-wintersporters te houden. Daarnaast ben je verplicht om zonder gevaar te stoppen en te vertrekken, en de piste zo snel mogelijk vrij te maken na een val of een tussentijdse stop. Lopen over de piste mag alleen aan de zijkant en iedereen die de piste betreedt dient de verkeersborden in acht te nemen. Ten slotte is hulpverlenen bij een ongeval verplicht en moet iedereen zich op de piste kunnen legitimeren. Niet-naleving van deze verkeersregels kan ervoor zorgen dat je in sommige situaties aansprakelijk wordt gesteld voor een ongeval.
Welk recht is van toepassing op het ongeval?
Ski-ongevallen hebben veelal een internationaal karakter. Dit komt doordat ski-ongevallen vaak plaatsvinden tijdens de wintersportvakantie in het buitenland. Bovendien zijn er op de piste veel mensen met verschillende nationaliteiten te vinden. Als een Nederlander en een Duitser een ski-ongeval hebben op de skipiste in Zwitserland, rijst al snel de vraag welk recht er precies van toepassing is. Als hoofdregel geldt dat het ongeval zal worden beheerst door het recht van het land op welks grondgebied het ongeval heeft plaatsgevonden. Maar als de betrokken partijen beide hun woonplaats hebben in hetzelfde land, is het recht van dát land van toepassing. Dit betekent dat twee botsende Nederlanders op de skipiste in Oostenrijk hun gelijk kunnen halen in eigen land en het Oostenrijkse recht mogen laten voor wat het is.
Doordat het toepasselijke recht per incident kan verschillen, bestaan er ook uiteenlopende regels voor het vaststellen van de schuld en de schade. Behalve de internationale regels van de Internationale Ski Federatie, kunnen landen immers ook eigen regels opstellen. Zo geldt in sommige Zwitserse regio’s een maximumsnelheid van dertig kilometer per uur en kent Oostenrijk een helmplicht voor kinderen. Het niet-naleven van zulke regels kan je als slachtoffer al snel duur komen te staan.
Aansprakelijkheid naar Nederlands recht
In de Nederlandse wet is geen specifieke regeling opgenomen voor wintersportongelukken. Voor de vraag wie voor het ongeval aansprakelijk is, dient daarom te worden gekeken naar de zorgvuldigheid van de betrokken wintersporters. Hierbij vindt een beoordeling plaats aan de hand van alle omstandigheden van het geval. Zo kunnen het weer, het zicht op de piste, de drukte, de sneeuw- en pisteconditie en de ervaringsgraad van de betrokkenen worden meegewogen. Daarnaast zal worden gekeken of de eerdergenoemde pisteregels zijn nageleefd. Of iemand aansprakelijk is voor een ski-ongeval, is dus afhankelijk van veel factoren en zal per incident verschillen. Het is dan ook niet zo dat niet-naleving van de pisteregels automatisch leidt tot aansprakelijkheid. Bovendien is er op de skipiste sprake van een zogeheten ‘sport- en spelsituatie’, waardoor een ongeval minder snel zal leiden tot aansprakelijkheid. De Nederlandse rechter is namelijk van mening dat deelnemers in zo’n situatie tot op zekere hoogte gevaarlijke, slecht gecoördineerde of onvoldoende doordachte gedragingen van elkaar mogen verwachten.
Conclusie
Het is dus wel degelijk mogelijk om op de skipiste aansprakelijk te worden gesteld. Hoewel wintersporters over het algemeen het liefst met volle vaart de berg af sjezen, is het van groot belang om je te allen tijde aan de regels te houden. Doe je dit niet, dan kun je mogelijk aansprakelijk worden gesteld voor een ongeval. Welk recht er in dat geval van toepassing is, is afhankelijk van het grondgebied waarop het ongeval plaatsvindt en de nationaliteit van de betrokken wintersporters. Het recht is dus overal, óok op de wintersportvakantie.